Author: Francis Price

กฎหมายรัฐธรรมนูญ คือ กฎหมายสูงสุดในการใช้ปกครองประเทศ ซึ่งรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับจะกำหนดที่มาของอำนาจ ประกอบโครงสร้างทางการเมืองการปกครอง ความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันการเมืองการปกครองในการตรวจสอบ ถ่วงดุจอำนาจของกันและกัน โดยรัฐธรรมนูญแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ รัฐธรรมนูญที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญเกี่ยวกับประเภทของจารีตประเพณี โดยมีประเทศอังกฤษเป็นต้นแบบของรัฐธรรมนูญนี้ สาเหตุเนื่องมาจากวิวัฒนาการทางด้านการปกครองประชาธิปไตยของอังกฤษอาศัยจากขนบธรรมเนียมประเพณี เอกสารอื่นๆที่มีที่มาจากหลายแหล่งด้วยกัน เช่น จากคำพิพากษาของศาล, พระราชบัญญัติสืบสัตนิวงศ์ เป็นต้น รัฐธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษร คือรัฐธรรมนูญที่นำมาใช้กันในปัจจุบันในประเทศที่ปกครองด้วยระบบประชาธิปไตยซึ่งจะระบุการจำกัดอำนาจของรัฐรับรองสิทธิเสรีภาพของประชาชน และรวมถึงรัฐที่ปกครองแบบเผด็จการที่มีบทบัญญัติกำหนดให้พรรคคอมมิวนิสต์ หรือสถาบันทางการเมืองการปกครองของรัฐมีอำนาจเบ็ดเสร็จ ความสำคัญของรัฐธรรมนูญ กฎหมายของรัฐธรรมนูญจะมีความสำคัญต่อรัฐ ระบบการเมืองการปกครอง ประชาชน โดยมีรายละเอียด ดังนี้ รัฐธรรมนูญถือว่าเป็นกฎกติกาสูงสุดในการปกครองประเทศ ทำให้รัฐสามารถกำหนดความเป็นเอกราชของประเทศ และได้รับการรับรองในการเมืองระหว่างประเทศรวมทั้งอำนาจอธิปไตยภายในของรัฐด้วย กฎหมายรัฐธรรมนูญเป็นเครื่องมือช่วยสนับสนุนระบอบการปกครอง ไม่ว่าจะเป็นระบบปกครองแบบใดก็ตาม ซึ่งในระบอบประชาธิปไตย รัฐธรรมนูญจะจำกัดอำนาจของรัฐและผู้ปกครองให้อยู่ภายในขอบเขตของกฎระเบียบ จัดระเบียบสังคมความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันทางการเมืองการปกครอง กำหนดบทบาทในการถ่วงดุลอำนาจกัน ส่งเสริมสิทธิเสรีภาพของประชาชน ส่วนในระบอบเผด็จการรัฐธรรมนูญก็เป็นเครื่องมือกำกับในแนวปฎิบัติของรัฐ ผู้ปกครอง และประชาชนให้เป็นไปตามผู้นำ กฎหมายรัฐธรรมนูญช่วยเสริมสร้างเสถียรภาพของรัฐบาล โดยประเทศที่นำรัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษรมาใช้ เช่น ฝรั่งเศส ไทย เยอรมัน เพื่อเป็นเครื่องมือสามารถใช้ในการปรับปรุงแก้ไขปัญหาต่างๆเพื่อให้รัฐบาลมีเสถียรภาพรวมทั้งเพิ่มความเข้มแข็งมากขึ้น

ความหมายของกฎหมายระหว่างประเทศคืออะไร กฎหมายระหว่างประเทศคือหลักกฎหมายหรือข้อตกลงที่มีร่วมกันเพื่อใช้บังคับกับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ระหว่างประเทศ โดยกฎหมายระหว่างประเทศเริ่มมีมาตั้งแต่สมัยโบราณก่อนคริสต์กาล และวิวัฒนาการมาเรื่อยๆด้วยการยึดหลักปฎิบัติต่อกันทั้งด้านจารีตประเพณี สนธิสัญญา จนมากลายเป็นแนวคิดในการจัดตั้งองค์กรระหว่างประเทศขึ้นมา กล่าวสรุปได้ว่า เป็นกฎหมายที่ถูกกำหนดขึ้นมา เพื่อให้ประเทศต่างๆสามารถดำเนินการติดต่อสัมพันธ์กันให้เป็นไปตามกฎที่กำหนดหรืออยู่ในกรอบข้อตกลงยินยอมระหว่างกันไม่ว่าในยามปกติ หรือเกิดภาวะสงคราม ซึ่งจะมีความแตกต่างกับกฎหมายภายในประเทศ ซึ่งหากจะว่าไปจุดเริ่มต้นของการวางรากฐานแห่งกฎหมายระหว่างประเทศ คือความยินยอมที่เป็นข้อตกลงร่วมกันของเหล่าบรรดาประเทศต่างๆ โดยมาจาก 2 ทางคือ จารีตประเพณี คือ การที่รัฐยินยอมให้ปฎิบัติตามกฎเกณฑ์ในระยะเวลายาวนานพอสมควร จนกลายเป็นกฎเกณฑ์ที่มีความผูกพันโดยไม่จำเป็นต้องมีลายลักษณ์อักษรมาเป็นข้อกำหนด สนธิสัญญา การที่ทำข้อตกลงระหว่างกันของรัฐอย่างชัดเจนและเปิดเผย รวมทั้งมีการสร้างกฎเกณฑ์ขึ้นมาเพื่อให้มีการบังคับปฎิบัติเฉพาะคู่สัญญา กฎหมายระหว่างประเทศสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 สาขา กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมือง คือ กฎหมายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างรัฐในฐานะที่รัฐเป็นนิติบุคคล แผนกนี้จึงจะเป็นเรื่องความสัมพันธ์ทางการฑูต การทำสนธิสัญญา และการทำสงคราม กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล เป็นกฎหมายที่นำมาบังคับเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลที่ถือว่าเป็นพลเมืองของรัฐในทางแพ่ง เช่น เรื่องการสมรส การหย่า การได้สัญชาติ หรือการสูญเสียสัญชาติเป็นต้น กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาญา เป็นกฎหมายที่นำมากำหนดด้านความสัมพันธ์ระหว่างรัฐในคดีอาญา เมื่อพลเมืองของรัฐมีการกระทำผิดกฎหมายอาญา เช่น การกำหนดอำนาจที่จะใช้บังคับและปฎิบัติต่อชาวต่างประเทศ ความแตกต่างของกฎหมายระหว่างประเทศกับกฎหมายในประเทศ พอสังเขปดังนี้ ความสัมพันธ์ที่มีข้อบังคับ กฎหมายระหว่างประเทศสามารถใช้บังคับความสัมพันธ์ระหว่างกัน ในขณะเดียวกันที่กฎหมายในประเทศจะบังคับความเกี่ยวข้องกันระหว่างภาครัฐและเอกชน

ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายมหาชนคืออะไร กฎหมายมหาชน (Public Law) คือกฎหมายว่าด้วยการกำหนดสถานะ และนิติสัมพันธ์ระหว่างรัฐหรือหน่วยงานของรัฐกับเอกชนหรือจะเป็นหน่วยงานของรัฐด้วยกันเอง ซึ่งในสถานะที่รัฐมีอำนาจเหนือเอกชน โดยกรณีของรัฐหรือหน่วยงานของรัฐมีนิติสัมพันธ์ในระดับเดียวกับเอกชน นิติสัมพันธ์ดังกล่าวก็จะตกอยู่ภายใต้กฎหมายเอกชนในทันที โดยทั่วไปสามารถแบ่งกฎหมายมหาชนได้เป็น 5 ประเภท คือ รัฐธรรมนูญ ถือว่าเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ โดยกำหนดรูปแบบและการปกครองของรัฐ การใช้อำนาจอธิปไตย รวมทั้งการกำหนดสิทธิเสรีภาพของประชาชนในด้านต่างๆ กฎหมายปกครอง เป็นกฎหมายที่ขยายความให้ละเอียดจากรัฐธรรมนูญ เพื่อบัญญัติเกี่ยวกังองค์กรของรัฐ เจ้าหน้าที่ผู้ซึ่งมีอำนาจในการปฎิบัติต่างๆตามข้อกฎหมาย กำหนดสิทธิของประชาชนในข้อที่เกี่ยวพันกับรัฐ กฎหมายอาญา คือกฎหมายที่บัญญัติเพื่อครอบคลุมเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของภาครัฐ ชุมชน และประชาชนโดยส่วนรวม ซึ่งมีวัตถุประสงค์ของกฎหมายเพื่อที่จะให้ความปลอดภัย เพื่อความเป็นระเบียบของรัฐและรักษาศีลธรรมอันดีของประชาชน กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เป็นกฎหมายที่กำหนดรายละเอียดวิธีพิจารณาคดีอ่ญาทางศาล พระธรรมนูญศาลยุติธรรม กำหนดไว้ว่าการพิจารณาคดีนั้น ศาลใดจะมีอำนาจในการพิจารณาคดีปะเภทใด โดยหลักเกณฑ์ในการพิจารณาว่าอะไรคือกฎหมายมหาชนจากแนวคิดทฤษฎี ดังต่อไปนี้ พิจารณาจากคู่กรณีหรือความสัมพันธ์ ซึ่งต้องมีคู่กรณีอย่างน้อยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นรัฐ หรือผู้ที่ใช้อำนาจรัฐอันถือว่าเป็นอำนาจมหาชนเสมอ พิจารณาจากบทลงโทษ การบังคับโทษทางกฎหมาย คือ มีลักษณะที่ว่าด้วยการบังคับโทษจำเป็นต้องใช้อำนาจรัฐเข้ามาดำเนินการ อาทิเช่น กฎหมายอาญาที่มีโทษปรับและจำคุกเป็นต้น ก็จัดได้ว่าเป็นกฎหมายมหาชน พิจารณาจากลำดับศักดิ์ของกฎหมาย คือหากเป็นหน่วยงานของรัฐออกกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นระดับพระราชบัญญัติ กฎกระทรวง